سوله چیست؟ انواع سوله + کاربردها

سوله یک سازه فلزی بزرگ است که برای ایجاد فضایی گسترده بدون ستون های میانی طراحی و تولید می شود. سوله ها به صورت شیب دار و هلالی می باشند که برای کاربری هایی همچون تولیدات صنعتی، کارخانجات بزرگ، انبارها، دامداری ها و مرغداری ها، سالن های ورزشی، استخرها و… ساخته می شوند. سوله ها در صنایع، با توجه به سرعت ساخت بالا، انعطاف پذیری، مقرون به صرفه بودن و استحکام بالا، گزینه ی خوبی به حساب می آیند.

 

معرفی سوله

سوله به سازه هایی گفته می شود که به صورت دوشیب یا هلالی برای کاربری های صنعتی، تولیدی، ورزشی، تجاری، انبار و کشاورزی در ابعاد بزرگ و کوچک ساخته می شود. امروزه کاربرد سوله در بسیاری از صنایع، به علت سرعت ساخت بالا، قیمت اقتصادی و به صرفه، طراحی خاص و مقاومت بالا، بسیار پرطرفدار می باشد.

 

ساختار سوله

سوله از مجموعه اجزایی تشکیل شده است که هر یک دارای خاصیت ها و مزیت های خاص خود می باشند و در کنار یکدیگر باعث استحکام و استقامت سازه می گردند. ستون ها و رفترها، قاب اصلی سوله را می سازند. اجزای مهم و سازنده ی سوله عبارتند از:

1. فونداسیون: بخش مهم و زیرین سوله است که نقش انتقال تمام بارها و فشارهای وارده از اسکلت سوله به زمین را بر عهده دارد. طراحی آن باید به صورت مهندسی شده و با توجه به نوع خاک و آب وهوای منطقه و بارهای سوله انجام شود.
2. بیس پلیت: ورق فولادی محکم و قوی است که در پایین ستون ها و روی فونداسیون برای اتصال ستون ها به آن نصب می شود.
3. انکر بولت: پیچ های بلندی هستند که داخل فونداسیون های بتنی قرار می گیرند و ستون را به فونداسیون محکم می کنند.
4. قاب های اصلی سوله: قاب اصلی سوله شامل دو جزء است که یکی از آن ها ستون و دیگری رفتر می باشد که هر یک نقش مهمی در ساخت سوله دارند.
5. ستون ها: نقش ستون در سوله این است که فشار وارده از رفترها و دیگر اجزا را به فونداسیون سازه انتقال بدهد. به شکل عمودی و به صورت تیر ورق یا پله ای طراحی شده اند و در نقاط مختلف سازه موجود هستند تا مقاومت لازم را داشته باشند.
6. رفترها: تیرهای شیب داری هستند که از جنس تیر ورق می باشند و به صورت افقی در سقف سوله نصب می شوند و بار وارده بر سقف را به ستون ها انتقال می دهند.
7. پرلین یا Z پروفیل ها: تیرهای افقی شکل هستند که در راستای طول سوله با فاصله های مشخص بر روی رفترها نصب می شوند. نقش آن ها در سازه، تحمل وزن پوشش سقف (ساندویچ پانل یا ورق) و منتقل نمودن این فشارها به رفتر می باشد.
8. لاپه های جانبی: مانند پرلین ها هستند که در دیواره ی سوله به صورت افقی در طول سازه نصب شده و نقش انتقال فشار وارده (پوشش، باد منطقه) بر دیوار را به ستون ها بر عهده دارند.
9. مهاربند: مهاربند سوله را در برابر باد و زلزله مقاوم و پایدار نگه می دارد.
10. مهاربند سقفی: این مهاربند در سقف به صورت ضربدری نصب می شود و از جنس میلگرد و نبشی است و مقاومت سقف را در برابر زلزله و وزش باد بالا می برد.
11. مهاربندهای دیواری یا قائم: این مهاربند در بین ستون ها در طول سوله و در دیواره نصب می شود و فشارهای ناشی از زلزله و وزش باد را به فونداسیون انتقال می دهد.
12. وال پست: ستون های فرعی هستند که برای مهار دیوار سوله اجرا می شوند و برای انتقال فشار وارده بر دیوار به اسکلت اصلی استفاده می شوند.
13. سینه بند: سینه بند عضو کوچکی از سازه می باشد که برای جلوگیری از پیچشی – خمشی بال رفترها، در مکان هایی که لنگر منفی دارد، به کار می رود.

نقش اجزا در عملکرد سوله

هر یک از این اجزاها نقش مهم و کلیدی در ساخت یک سوله دارند و طراحی و اجرای درست هرکدام باعث عملکرد بهینه ی سوله و مقاومت و پایداری آن می شود.

 

 

انواع سوله

سوله ها از نظر شکل ظاهری و نوع ساخت دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام دارای مزایا و ویژگی های عملکردی خاص خود می باشند. انواع سوله عبارتند از:

1. سوله تیرورقی دو شیب

در این سوله، ستون و رفترها از ورق فولادی ضخیم ساخته و به هم جوش داده می شوند. به صورت شیب دار طراحی و ساخته می شوند.

مزیت های سوله تیرورقی:

مقاوم و بسیار مستحکم، مناسب برای دهانه های بسیار بزرگ و بارهای سنگین، انعطاف پذیری بالا در طراحی ابعاد، در صورت پیچ و مهره ای قابل جابه جایی، قابل بازیافت.

معایب سوله تیرورقی:

هزینه ساخت بالا، وزن زیاد و سنگین، طولانی بودن زمان ساخت، مصرف فولاد زیاد.

2. سوله خرپایی

این نوع سوله به صورت خرپا با پروفیل ساخته می شود و دارای وزن سبک نسبت به سوله تیرورقی می باشد. برای ساخت سوله با دهانه های بزرگ بدون ستون وسط امکان پذیر است.

مزایای سوله خرپایی:

وزن سبک و مقاومت بالا، هزینه حمل ونقل پایین، سرعت نصب بالا و سریع، امکان ساخت سوله با دهانه های بزرگ بدون ستون.

معایب سوله خرپایی:

نیاز به طراحی پیچیده و مهندسی، نداشتن صرفه اقتصادی برای ساخت سوله با دهانه های کمتر از ۱۸ متر.

3. سوله قوسی

این سوله ها بدون اسکلت و ستون طراحی و ساخته می شوند و به حالت هلال و قوس هستند.

مزایای سوله قوسی:

وزن سبک، مقاومت بالا در شرایط جوی، سرعت ساخت و نصب بالا، هزینه نگهداری پایین.

معایب سوله قوسی:

امکان نداشتن نصب جرثقیل سقفی، امکان جابجایی ندارد، برای محیط هایی که نیاز به ضدعفونی دارند مناسب نمی باشد.

 

ساخت و نصب سوله صنعتی

ساخت و نصب سوله دارای مراحلی است که از طراحی و تهیه نقشه تا اجرای فونداسیون و نصب و ساخت سوله را دربر می گیرد. فرایند ساخت سوله نیاز به دقت و اجرای بالا دارد تا سازه ای ایمن و با دوام ایجاد شود.

مراحل ساخت سوله شامل موارد ذیل می باشد:

• انتخاب زمین مناسب
• گرفتن مجوزها با توجه به کاربری سوله
• طراحی و نقشه سوله
• اجرای خاک برداری و فونداسیون
• آماده کردن قطعات سوله در کارخانه
• نصب و مونتاژ سوله در محل

 

تفاوت سوله سبک و سنگین

انتخاب بهترین نوع سوله متناسب با پروژه به برخی موارد و اطلاع داشتن از آن ها وابسته می باشد. سوله ها دارای انواع مختلفی هستند که هریک دارای مزایا و معایبی بوده و برای کاربری خاصی مناسب اند. در این جدول با مقایسه انواع سوله می توانید بهترین انتخاب را داشته باشید.

کاربرد سوله ها

سوله ها با توجه به نیاز و کاربردهایشان دارای انواع مختلفی هستند. سوله ها دارای کاربردهای متنوعی همچون:

• سوله انبار: برای ذخیره و نگهداری کالا و محصولات.
• سوله صنعتی: برای ساخت کارخانجات و کارگاه های تولیدی.
• سوله کشاورزی: این نوع سوله برای دامداری، مرغداری، سیلوها و نگهداری ماشین آلات کشاورزی.
• سوله ورزشی: ساخت سالن های ورزشی، استخرها.
• سوله تجاری: غرفه نمایشگاه ها، مراکز خرید و فروشگاه ها.
• سوله خدماتی: تعمیرگاه ها و آشیانه هواپیماها مورد استفاده قرار می گیرد.
• سوله بهداشتی: مورد استفاده برای صنایع غذایی، بهداشتی، دارویی.

 

 

نکات مهم در ساخت و خرید سوله

انتخاب نوع سوله به عوامل مختلفی وابسته است. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاربری سوله:
سوله برای چه فعالیت و کاری ساخته می شود (صنعتی، کشاورزی، ورزشی، بهداشتی، کارگاهی، خدماتی، تجاری).

ابعاد و متراژ سوله:
ابعاد، دهانه، عرض و طول سوله در انتخاب نوع سوله (خرپایی، قوسی یا تیرورقی شیب دار) نقش مهمی دارد.

بودجه اقتصادی:
با توجه به هزینه اقتصادی و برآورد قیمت ساخت، نوع سوله انتخاب می گردد.

شرایط آب و هوایی و جغرافیایی:
نوع آب وهوا، میزان وزش باد، بارش برف و باران و حوادث طبیعی همچون زلزله در انتخاب نوع سازه تأثیر دارد.

استفاده از جرثقیل سقفی در سوله:
این مورد هم یکی دیگر از عواملی است که در انتخاب نوع سوله مؤثر است.

برای ساخت سوله و دریافت مشاوره می توانید با کارشناسان ما در شرکت سازه و سوله ماموت تماس بگیرید. همچنین شما عزیزان می توانید برای مطالعه بیشتر در مورد نحوه ساخت سوله، به مقاله راهنمای ساخت سوله مراجعه نمایید.

 

هزینه ساخت سوله

هزینه ساخت سوله تحت تأثیر مجموعه ای از عوامل فنی، اجرایی و اقتصادی قرار دارد که شناخت دقیق آن ها در برآورد صحیح قیمت نهایی اهمیت زیادی دارد. یکی از مهم ترین عوامل، متراژ و ابعاد سوله است؛ زیرا هرچه طول، عرض یا ارتفاع سازه بزرگ تر باشد، میزان مصرف مصالح، حجم اسکلت فلزی، فونداسیون و پوشش افزایش پیدا می کند و در نتیجه هزینه کل ساخت نیز بیشتر می شود.

عامل بعدی نوع کاربری سوله است. به عنوان مثال، سوله ای که برای فعالیت صنعتی طراحی شده، ممکن است به جرثقیل سقفی، کف مقاوم، سیستم تهویه صنعتی و عایق کاری تخصصی نیاز داشته باشد. در مقابل، سوله کشاورزی ممکن است ساختار ساده تری داشته و از مصالح سبک تری استفاده کند. همین تفاوت در سطح نیازها، به صورت مستقیم روی هزینه ساخت اثر می گذارد.

نوع اسکلت و مصالح به کاررفته نیز عامل مهم دیگری است. انتخاب بین اسکلت فلزی یا بتنی، نوع پروفیل ها، ضخامت ورق ها، پوشش سقف و دیوارها و کیفیت برند مصالح، همگی در تعیین قیمت نهایی مؤثر هستند. نوسانات قیمت آهن، نوع اتصالات، روش ساخت (مثلاً جوشی یا پیچ و مهره ای) و استانداردهای اجرایی از جمله پارامترهایی هستند که در این بخش تأثیرگذارند.

عامل مهم بعدی نوع فونداسیون است. وضعیت خاک محل اجرا، فشارهای وارد بر سازه، سطح آب زیرزمینی و نوع بارگذاری سوله تعیین می کند که فونداسیون ساده، نواری یا پی عمیق مورد نیاز است. هرچه فونداسیون پیچیده تر و حجیم تر باشد، هزینه ساخت افزایش پیدا می کند.

موقعیت مکانی سوله نیز نقش قابل توجهی در هزینه ها دارد. مناطقی که از نظر جغرافیایی دور از منابع مصالح یا نیروی کار هستند، معمولاً هزینه حمل ونقل و اجرای بالاتری دارند. همچنین شرایط اقلیمی مثل سرمای شدید، بارش برف سنگین یا رطوبت بالا، ممکن است نیاز به مقاوم سازی اضافی یا استفاده از مصالح ویژه را به همراه داشته باشد که این موارد نیز در قیمت نهایی اثر می گذارد.

در نهایت، هزینه های مربوط به دریافت مجوزها و انجام طراحی های مهندسی نیز باید در نظر گرفته شوند. این بخش شامل هزینه اخذ پروانه ساخت، تهیه نقشه های معماری و سازه ای، خدمات نظارت مهندسی، بیمه های الزامی و در برخی موارد مجوزهای مرتبط با سازمان هایی مانند محیط زیست، منابع طبیعی، آتش نشانی و شرکت های خدمات رسان می شود. هر یک از این مراحل دارای تعرفه های مشخصی است و جمع این هزینه ها نیز بخش مهمی از کل بودجه پروژه را تشکیل می دهد.

عامل مؤثر	توضیحات
متراژ و ابعاد سوله	افزایش ابعاد سازه باعث افزایش مصرف مصالح و در نتیجه افزایش هزینه ساخت می‌شود.
نوع کاربری سوله	نیازهای خاص مانند تأسیسات، تهویه، جرثقیل سقفی یا پوشش خاص باعث تفاوت در هزینه نهایی می‌شود.
نوع اسکلت و مصالح	انتخاب بین اسکلت فلزی یا بتنی و کیفیت مصالح مصرفی تأثیر مستقیم بر هزینه‌ها دارد.
نوع فونداسیون	نوع خاک، فشارهای سازه‌ای و نوع پی مورد نیاز (ساده یا پیچیده) هزینه فونداسیون را مشخص می‌کند.
موقعیت مکانی	فاصله حمل‌ونقل، شرایط اقلیمی و نرخ دستمزد نیروی کار منطقه، بر قیمت ساخت مؤثر هستند.
هزینه مجوزها و طراحی	هزینه‌های اخذ پروانه ساخت، نقشه‌کشی، نظارت مهندسی و بیمه در قیمت کل پروژه محاسبه می‌شوند.

 

 

نتیجه گیری

سوله سازه ای فلزی است که در ابعاد بزرگ و کوچک برای کاربری هایی همچون ورزشی، تولیدی، صنعتی، کشاورزی، مرغداری، تجاری، خدماتی و… به صورت شیب دار یا قوسی ساخته می شود. سوله فضایی بزرگ و وسیع بدون ستون در اختیار شما قرار می دهد. این سازه دارای مقاومت بالا و هزینه نگهداری و ساخت به صرفه ای است؛ از این رو بسیاری از صنعتگران و پیمانکاران برای پروژه های صنعتی از سوله استفاده می کنند.

 

پرسش های متداول

برای ساخت سوله به چه مجوزهایی نیاز است؟

برای ساخت سوله به مجوزهایی همچون پروانه ساختمانی، مجوز اداره کار، مجوز اداره محیط زیست، مجوز اداره برق، آب، گاز و مخابرات، مجوز اداره منابع طبیعی و جهاد کشاورزی نیاز است.

پوشش مناسب برای سقف و دیوارهای سوله چیست؟

انتخاب پوشش مناسب به نوع کاربری سوله، بودجه و شرایط آب وهوایی بستگی دارد. برخی پوشش ها عبارتند از: ساندویچ پانل، ورق گالوانیزه رنگی، سقف پلی کربنات و فایبرگلاس.

زمان ساخت سوله چقدر است؟

مدت زمان ساخت سوله به عواملی همچون زمان اخذ مجوزها، اجرای فونداسیون، ساخت اسکلت در کارخانه و مرحله نصب اسکلت بستگی دارد. به طور کلی، یک سوله با متراژ متوسط حدود ۳ ماه تا یک سال زمان می برد تا تمامی مراحل انجام شود.

آیا خرید سوله دست دوم گزینه خوبی است؟

خرید سوله دست دوم می تواند راهکاری برای کاهش هزینه ها باشد، اما دارای مزایا و معایب خاص خود است.

مزایا: کاهش هزینه، سرعت بالا، دسترسی سریع تر.

معایب: عدم تطابق با نیازها، وضعیت نامعلوم سازه، عدم تطابق با آیین نامه های جدید، هزینه های بازسازی و تعمیر، مشکلات قانونی و اداری.

خرید سوله دست دوم می تواند گزینه خوبی باشد، اما باید حتماً توسط کارشناسان به صورت دقیق بررسی شود.